خودگردانی یعنی توانایی فرد برای جداشدن از خانواده و عملکرد مستقل. این توانایی در مقایسه با افراد هم سن و سال سنجیده می شود. بیمارانی که طرحواره هایشان در این حوزه قرار دارد، از خودشان و محیط اطرافشان انتظاراتی دارند که در توانایی آن ها برای تفکیک خود از نماد والدین و دستیابی به عملکرد مستقلانه مانع ایجاد می کند. والدین این بیماران برای آن ها هر کاری انجام می دادند و به شدت از آن ها حمایت می کردند و گاهی برعکس، بندرت ازآن ها مراقبت یا نگهداری می نمودند. (که مورد اخیر بسیار نادر است) . افراط و تفریط در حمایت از کودک منجر به بروز مشکلاتی در حوزه ی خود گردانی می شود. والدین این گروه از بیماران اغلب به اعتماد به نفس کودک خود لطمه می زنند و در تقویت عملکرد ماهرانه او در خارج از خانه موفق نیستند. در نتیجه، این بیماران نمی توانند هویت مستقلی در مورد خودشان به دست بیاورند و نمی توانند زندگی شان را بدون دریافت کمک های بی شایبه ی دیگران اداره کنند .آن ها نمی توانند برای خودشان اهداف مشخصی در نظر بگیرند و در مهارت های مورد نیاز تبحر پیدا کنند لذا از نظر کارایی و کفایت در دوران بزرگسالی مثل یک کودک کم سن وسال عمل می کنند.
بیمارانی که طرحواره ی وابستگی/ بی کفایتی دارند احساس می کنند بدون کمک جدی دیگران نمی توانند از عهده ی مسوولیت های روزمره شان بر آیند. به عنوان مثال، آن ها احساس می کنند توانایی کسب درامد، حل مشکلات، خوب قضاوت کردن، به عهده گرفتن وظایف جدید و تصمیم گیری درست را ندارند. این طرحواره اغلب خودش را به شکل منفعل بودن و درماندگی افراطی نشان می دهند . بیمارانی که طرحواره ی آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری دارند، شدیدا می ترسند مبادا هر لحظه دچار یک فاجعه شوند و نتوانند با آن مقابله کنند . این افراد از چنین فجایعی می ترسند : ۱. پزشکی (مانند بروز حملات قبلی، ابتلا به بیماری ایدز) ۲. هیجانی ( مانند دیوانه شدن، از دست دادن کنترل ) و ۳. محیطی ( مانند وقوع تصادف ها، جنایت، بلایای طبیعی) .
بیمارانی که طرحواره ی خود تحول نیافته /گرفتار دارند، اغلب در خصوص ارتباط شان با یکی یا چند نفر از افراد مهم زندگی شان (اغلب والدین)، بیش از حد اشتغال ذهنی دارند و به همین دلیل، فردیت و رشد اجتماعی بیماران به آن ها وابسته است. این بیماران، سخت معتقدند که حداقل یکی از افراد این رابطه، نمی تواند بدون دیگری به زندگی ادامه دهد. این طرحواره ممکن است احساساتی مثل غرق در شخصیت طرف مقابل شدن، فقدان هویت و بی هدف بودن زندگی را در بر بگیرد.
بیمارانی که طرحواره ی شکست دارند، معتقدند بدون شک در دستیابی به حد معمول پیشرفت ( زمینه هایی مثل تحصیل، ورزش، شغل) شکست خواهند خورد و در مقایسه با هم سن و سالهایشان ، خیلی بی کفایتند. افرادی که این طرحواره را دارند، اغلب خودشان را کم هوش، بی استعداد یا نا موفق می دانند.
